Truyện ngắn : ĐỜI MẸ
Mẹ là một danh xưng vô cùng thiêng liêng, cao
quý mà mỗi chúng ta ai cũng gọi bằng tất cả sự kính yêu, quý trọng và biết
ơn. Cuộc đời làm mẹ không phải dễ dàng gì. Từ lúc mang con vào dạ cho đến lúc
sinh con ra và cho bú mớm, nuôi dưỡng đến khi trưởng thành là cả một kỳ công.
Khi con cái nên người, mẹ là người vui sướng nhất nhưng cũng từ lúc đó, cuộc
đời của mẹ lại rẽ sang bước ngoặt khác, có hạnh phúc hay phải trải qua những
cảnh ngộ ngang trái, éo le cũng còn tuỳ thuộc vào con cái rất nhiều.
Trong chùm truyện ngắn
ĐỜI MẸ, tôi xin giới thiệu một vài hình ảnh về cuộc đời mẹ để chúng ta
cùng chiêm nghiệm bài học ứng xử cho mình.
(Ghi chú : truyện ngắn nên mang
tính hư cấu, nhân vật không có thực ngoài đời)
Truyện thứ nhất
MẸ “THƯƠNG”
Mẹ xuất thân trong một gia đình lao động, nhà
nghèo nên thuở nhỏ không được cha mẹ cho đi học. Suốt ngày, mẹ quanh quẩn chơi
với lũ bạn trong xóm nghèo, bế cháu hay phụ giúp chị việc nhà. Mẹ có một tuổi
thơ cơ cực, thiếu thốn trăm bề. Hai bên lườn của mẹ nổi mẩn và chai sần như da
cóc vì quanh năm suốt tháng phải bế em. Em ở đây không phải là em ruột vì mẹ là
con út, mà em là những đứa cháu con của bà chị thứ tư. Hơn chục đứa cháu lần
lượt ra đời và không có đứa nào là không qua tay mẹ chăm sóc, ẵm
bồng. Người chị thứ tư của mẹ thuở bé bị một trận ốm suýt chết, đối cùng phải
mang đến nhà thờ cho cha rửa tội và theo đạo nên khi lớn khôn, bà
chị không được bình thường cho lắm. Tuy đã có con rồi mà chị
Tư chưa trưởng thành, vẫn còn mang nhiều tính cách trẻ thơ, vô ưu vô lo và
không biết thương các con của mình rứt ruột đẻ ra.
Tuổi thơ của mẹ mang một nỗi ám ảnh là cứ tầm bốn
năm giờ sáng, khi cha mẹ vừa bước ra khỏi cửa để đi làm là mẹ đã bị chị dựng
dậy giữ cháu cho chị ngủ tiếp. Chị có chồng, được cha mẹ quây cho một gian
buồng bên chái nhà, liền kề với buồng ngủ của mẹ. Vách ngăn giữa hai phòng bằng
ván nên muốn nhờ mẹ coi con, chị chỉ cần đập mạnh vào vách kèm lời gọi :
_ Út ! Út ! Dậy mau, giữ cháu dùm cho chị ngủ
thêm chút nữa, sáng chị đi chợ mua bánh cho ăn.
Dù mẹ có mê ăn bánh đến đâu nhưng với một đứa trẻ
tám chin tuổi, việc phải thức dậy vào lúc bốn năm giờ sáng trong khí trời
se lạnh, đang ngủ ngon quả là một cực hình. Hôm nào buồn ngủ quá, mẹ bịt tai
mặc kệ tiếng gọi của chị vang lên cả buổi kèm tiếng đập thình thịch vào vách
ván thì sáng đó thế nào mẹ cũng phải đứng nhìn chị ăn món bánh ướt nóng hổi có
những khoanh chả hấp dẫn và bánh tôm khô mà nuốt từng hơi nước bọt. Biết tính
chị mình nên mẹ Thương không oán trách, không buồn giận, chạy vội đến bàn nước,
dỡ ô trầu của mẹ ra, mò vào đáy ô tìm đồng xu nhỏ bà cất giấu trong đó để cho
mẹ ăn quà sáng. Cầm đồng xu, mẹ chạy ra đầu ngõ mua cái bánh tiêu hay chiếc dầu
cháo quãy ăn tạm. Thế là sáng hôm đó, mẹ không còn tiền bỏ ống heo nữa rồi. May
mắn hôm nào nhà còn cơm nguội, mẹ lục ăn tạm thì mới còn nguyên tiền nuôi heo
đất. Thuở nhỏ, mẹ mê ăn cà rem cây lắm nhưng tiếc tiền không dám ăn. Bữa nào
thức dậy sớm giữ con cho chị rồi được bao ăn sáng, mẹ còn nguyên đồng
xu và nếu quyết định ăn kem thì mẹ không bỏ vào ống mà chờ
đến buổi trưa, khi ông Tư bán cà rem đi ngang xóm là mẹ gọi mua một
nửa cây cà rem để ăn cho đỡ thèm. Một bản cà rem vuông vức khoảng một tấc có
giá một xu và mẹ chưa bao giờ ăn nguyên bản như vậy. Mẹ tiếc tiền nên bảo ông Tư
bán cho mẹ nửa xu thôi; phần còn lại mẹ gửi đó bữa khác ăn tiếp. Cà rem có
nhiều loại : sầu riêng, khoai môn, đậu xanh, đậu đỏ nhưng bao giờ mẹ cũng chọn
đậu xanh vì thích sự béo thơm của nó. Cầm que cà rem trong tay, mẹ mút thận
trọng, từ tốn, từ từ thưởng thức hết hương vị thơm ngon của nó và nhất là mút
thế nào để nó không tan chảy thành nước hoặc bể vụn ra, rơi xuống đất.
Trong những công việc mà mẹ phụ giúp chị , mẹ
Thương sợ nhất là việc gọt vỏ bí ngô và gánh nước cho cả nhà xài. Bàn tay của
đứa trẻ quá yếu ớt để cầm con dao yếm tách xẻ một quả bí to ra nhiều miếng nhỏ
và gọt bỏ lớp vỏ cứng như đá của nó. Lúc đầu chưa biết, mẹ thường xuyên bị đứt
tay. Về sau, mẹ cắt bí ra từng miếng nhỏ và dùng dao con cắt bỏ lớp vỏ thì vừa
nhẹ vừa dễ dàng hơn. Mà khổ nỗi, chị của mẹ có tật mê đổ bầu cua cá cọp. Hôm
nào đi chợ về trễ là in như rằng chị Tư bị sòng bài níu chân và thua gần sạch
túi. Ngày hôm đó, thế nào chị cũng cho cả nhà ăn mắm cá đồng chưng và canh bí
ngô. Khổ cả nhà mà chị Tư và mẹ là khổ trước vì chị thì nhịn ăn sáng vì hụt
tiền, còn mẹ thì phải hì hục bổ và gọt vỏ bí ngô. Nhiều khi mẹ tức phát khóc
nhưng cũng bỏ qua vì thấy chị của mình bị cha mẹ và chồng mắng cho một chặp.
Còn chuyện nước xài nữa! Sáng ra, mẹ đã gánh đầy
mấy khạp nước mà không hiểu chị xài thế nào mà xế chiều khạp nào
cũng vơi hết hai phần, mẹ nhìn thấy mà ứa nước mắt rồi lẵng
lặng quãy thùng ra giếng quay nước và gánh bù lại cho đầy. Cạnh nhà, có
anh trai nọ hiểu hoàn cảnh của mẹ nên thương tình, hay để ý hễ thấy mẹ ra
gánh nước là kiếm cớ cũng đi xách nước để kéo từng thùng nước to từ giếng lên
giúp cho mẹ. Giếng của nhà mẹ đào nhưng cho cả xóm xài chung vì nguồn nước
nhiều và rất ngọt mát. Cha của mẹ rào chia đôi miệng giếng, nửa trong gia đình
xài, nửa ngoài dành cho hàng xóm. Mẹ không hiểu vì sao cha mình lại rào chia
hai mặt giếng, mãi về sau lớn lên mẹ mới hiểu ông làm việc đó là để bảo vệ cây
mít nằm ngay gần giếng. Cây mít nhà mẹ ngon có tiếng, ai ăn một lần sẽ chẳng
bao giờ quên được hương vị của nó. Mà cây mít này lạ lắm cơ, có trái chín vào
dịp Tết và sai oằn cả cây. Mẹ thích đứng dưới gốc, ngửa cổ nhìn lên cây và đếm
quả của nó. Chà ! Có đến hằng trăm quả chứ chẳng chơi. Năm nào, cha của mẹ cũng
bảo anh con rể chọn quả ngon kiến tổ tiên, ông bà trước, những quả sau đó
bắt đầu mang biếu bà con chòm xóm ăn lấy thảo. Cha cấm mẹ leo trèo cây mít và
mang quấn vào chạc ba của nó một chiếc quần cũ của phụ nữ do tin dị đoan để
tránh cho trái non khỏi bị hư vì bị ma vọc. Cây mít nhà mẹ gắn liền với tuổi
thơ của mẹ vì có rất nhiều kỷ niệm khó quên. Tán mít rất rộng và dưới bóng râm
của nó, trẻ con trong xóm tập trung chơi cò cò, bong vụ, nhảy dây, đánh đáo và
ăn quà bánh vì ông Tư cà rem, bác Tám kẹo kéo và cả dì Hai tàu hủ đường cũng
hay tìm đến bóng cây mít để buôn bán vào ban trưa hay xế chiều.
Mẹ vốn kỹ tính, chăm làm và hiền lành nên năm
mười lăm tuổi đã có nhiều thanh niêm để ý và cậy mai mối đến nhà xin cưới nhưng
đám nào cha của mẹ cũng từ chối khéo với lý do con còn nhỏ dại. Năm
mẹ mười bảy tuổi, mẹ được cha gả cho một người đàn ông lớn hơn mình
gần một giáp và có học thức. Bạn bè trang lứa ganh tỵ, mọi người khen mẹ có
phước lấy được người chồng vượt xa các chàng trai trong xóm. Những tưởng đời mẹ
sẽ có được những ngày hạnh phúc, ai dè chồng mẹ đã có vợ con ở quê. Cha
của mẹ về sau biết được đã quá đau buồn, thương con gái kém may mắn do lỗi
của mình gây ra nên ông ngã bệnh và chết không bao lâu sau đó.
Người chồng muốn đưa mẹ về quê theo ý định
của bố mẹ nhưng mẹ cương quyết không đi vì sợ cảnh chồng chung mà lại còn
sống cùng nhau dưới một mái nhà. Từ đó, mẹ sống lặng lẽ vì con, âm thầm chịu
đựng những hành động vũ phu, thiếu trách nhiệm với gia đình và thói gia trưởng
của chồng. Nhiều đêm, mẹ không ngủ được đã nằm ôm con khóc âm thầm. Mẹ dồn tất
cả tình thương cho con cái và bằng nghị lực của mình, mẹ quyết nuôi con trưởng
thành và nhất định không để cuộc đời chúng
nó phải đi vào vết xe đã đổ của mẹ.
Cuộc hôn nhân của mẹ bất hạnh ngoài ý muốn, giờ
đã có con, mẹ đành cam chịu số phận đã an bày. Nhưng mẹ nhất quyết không sinh
thêm con nữa, chỉ một mình An là đủ. Người chồng không thể bắt vợ làm theo ý
mình, tình cảm vợ chồng cũng nhạt đi và ông quay về sống với vợ lớn, thỉnh
thoảng ghé về thăm con giây lát rồi lại đi. Thôi thế cũng tốt, mẹ dồn
tất cả tâm huyết để nuôi dạy con trai. Điều an ủi cho mẹ là An là đứa trẻ khoẻ
mạnh, có hiếu và chăm học. Biết mẹ vất vả mưu sinh nên An phụ mẹ việc nhà và
sống rất ngăn nắp, gọn gàng.
Khi An ra trường, có việc làm ổn định, mẹ cưới vợ
cho An và đó là người anh chọn lựa. Ban đầu, cuộc sống
của đôi vợ chồng trẻ cũng rất hạnh phúc. Khi họ có với nhau hai mặt
con thì con dâu bàn với chồng về bên ngoại sinh sống vì bên đó có nhiều
đất đai và vừa chia cho vợ chồng mấy mẫu đất. An thương mẹ nên do dự thì bị vợ
hờn dỗi, dắt con về nhà ngoại làm nư. Mẹ muốn ngăn cản con trai đừng về nhà vợ
sống mà thấy con mình khó xử nên thôi.
Vài năm sau, con dâu bán bớt đất cha mẹ cho, mở
một sạp hàng giày dép, mỹ phẩm rất lớn trên chợ huyện. Cũng từ đó, kinh tế của
gia đình do con dâu nắm giữ. Con trai của mẹ lép vế dần và dù không bằng
lòng cách cư xử của vợ nhưng phải nín nhịn cho trong nhà yên ổn. Mâu thuẫn gia
đình ngày càng gay gắt khi có tác động của anh chị em bên vợ, cuối cùng con
trai mẹ làm đơn xin ly hôn và chấm dứt cuộc hôn nhân không hoà hợp của mình. Mẹ
bất ngờ khi nghe An báo là đã chia tay với vợ và xin phép mẹ cho dọn
về nhà ở. Lòng mẹ đau đớn vì thương mấy đứa cháu nội. Mẹ trách con trai sao
không chịu nhường nhịn vì các con. An buồn thiu trả lời mẹ là anh đã chịu
đựng hết mức có thể chịu đựng, vợ nặng nhẹ anh thế nào anh cũng chịu được nhưng
anh không cam tâm khi cô xúc phạm đến mẹ mình.
Năm năm sau, An tái hôn với một đồng nghiệp cùng
cơ quan. Người vợ sau cũng biết rõ là anh đã có một đời vợ và có con riêng
nhưng vẫn chấp nhận vì cho đó đã là quá khứ. Con dâu mới tỏ ra quý trọng mẹ
chồng, thương yêu con riêng của chồng. Tết nhi đồng, Trung thu hay Tết Nguyên
đán, cô luôn chuẩn bị hai phần quà như nhau, một dành cho mẹ chồng và một cho
các con riêng của chồng. Mẹ mừng cho hạnh phúc gia đình của con trai và thầm
cảm ơn Trời Phật đã gia hộ cho gia đình mình gặp cô con dâu là người hiểu biết,
rộng lượng.
Nhưng cuộc đời có những việc không ai có thể ngờ
trước. Khi những đứa con của đời vợ sau con trai mẹ bắt đầu lớn khôn thì mọi
việc đều đảo ngược. Con dâu hiện tại không muốn các con của mình biết cha có
con riêng và gặp mặt anh chị em cùng cha khác mẹ với mình. Ngày giỗ,
Tết trong gia đình, con dâu không về vì muốn tránh chạm mặt. Thậm chí khi
con riêng của chồng tốt nghiệp ra trường, cô vợ đồng ý cho chồng mua xe cho
chúng làm chân đi làm và sau đó cắt đứt mọi liên lạc với nhau. Mẹ cảm thấy quá
bất nhẫn nên khuyên con dâu :
_ Con à! Tình thâm phụ tử làm sao có thể cắt đoạn
cho được hả con? Con làm như vậy, mẹ e thằng An sẽ đau lòng và khó xử lắm đó. Cô
con dâu không nghe, cương quyết làm theo ý mình và nói với mẹ :
_ Con biết điều đó chứ mẹ. Nhưng thà đau một lần
rồi thôi. Càng dây dưa càng khổ về sau chứ chẳng chơi.
Mẹ đớ người ra khi nghe con dâu nói vậy và âm
thầm gạt nước mắt. Điều mẹ sợ nhất là đám cháu nội phải chịu nhiều đau khổ.
Dòng trước mất cha, dòng sau nhận báo ứng từ người lớn gây ra. Mẹ chỉ còn biết
cầu nguyện cho con cháu tai qua nạn khỏi.
Việc gì đến sẽ đến. Ngày cháu nội út dòng lớn gả
chồng, cô chị về gặp mẹ báo tin và mời cha về đứng chủ hôn. Mẹ báo tin cho An
nhưng anh trù trừ vì sợ vợ biết thì trong nhà sẽ sinh sự. Đợi hoài không thấy
cha về lo đám cưới cho em gái, cô chị lại về gặp mẹ hỏi thăm và khóc bù lu bù
loa, buộc mẹ phải chỉ chỗ ở của cha để tìm đến quỳ lạy dì cho cha về dự đám
cưới em chứ không nhà trai khi dể, cho là con hoang. Mẹ điếng trong người
đành hứa liều sẽ bắt An về lo đám cưới cho con. Không nỡ để mẹ phải khổ tâm, An
trốn vợ về dự đám cưới con gái. Hai họ vui mừng vì đám cưới diễn ra suôn sẻ,
tốt đẹp. Nhà gái còn vui hơn vì An cho con quà hồi môn kha khá. Thương con gái
lấy chồng xa, An đánh liều nói dối vợ là cơ quan tổ chức đi tham quan hai ngày
để đưa con về nhà chồng.
Trong một lần con trai đón mẹ lên nhà
mình chữa bệnh, con dâu nói chuyện, khai thác khéo léo thế nào làm mẹ quên
khuấy, vô tình nói ra việc An về dự đám cưới con gái. Con dâu biết chuyện, lồng
lộn lên, mắng chồng tác tệ và tuyên bố ly hôn rồi đùng đùng dắt con bỏ về
ngoại. Mẹ chết đứng khác nào Từ Hải. Lần đầu tiên một bà già tám mươi như mẹ
bật khóc nức nở như một đứa trẻ lên ba. Mẹ trách mình đã gây họa cho con trai,
mẹ trách mình bệnh hoạn làm chi cho ra cớ sự. Riêng con trai mẹ buồn thiu, anh
không trách gì mẹ cả và đêm nào cũng thức trắng vì suy nghĩ.
Sau đó, con dâu quay lại nhà sau khi bắt chồng
thề độc không tái phạm và làm đúng yêu cầu của cô. Khi mẹ phục hồi sức khỏe, An
đưa mẹ về nhà cũ và anh đã thắp hương bàn thờ tổ tiên rồi quỳ trước mặt mẹ xin
mẹ hãy bán nhà rồi dọn về ở với vợ chồng anh. Mẹ đứng không vững khi nghe con
trai nói ra điều đó. Mẹ hiểu con mình đang toan tính chuyện gì và từ đôi mắt
già nua ứa ra hai dòng lệ nóng hổi.
Ngôi nhà của mẹ nhanh chóng được rao bán và An
đón mẹ về ở với mình. Cuộc đời của mẹ giống như con chim chích đang tự do ngoài
sân bãi, nay bị bắt nhốt vào lồng và mọi sinh hoạt gò bó trong đó, theo quy củ
mà chủ nhân đặt ra. Mẹ trở nên trầm lặng hơn, cả ngày chỉ nói vài câu chào hỏi.
Ngay những đứa cháu nội dòng sau cũng ít gần gũi mẹ, có lẽ do con dâu sợ tuổi
già đãng trí, mẹ vô tình kể về chuyện đám con dòng lớn kia chăng nên tìm cách ngăn
không cho bà cháu gần nhau.
Mẹ Thương buồn bã và cô độc bên con cháu. Mẹ khóc
thầm : "Có ai khổ như tôi không? Người ta không có con cháu thì phải
đành chịu cô đơn. Tôi đây có con cháu mà phải bỏ trốn, không dám nhìn
nhận chúng hoặc là chúng không dám đến gần tôi! Vì đâu ra
nông nổi, hỡi ông Trời ơi ! "
nông nổi, hỡi ông Trời ơi ! "
Truyện thứ hai
MẸ “XOAN”
Một bà mẹ thứ hai được kể đến, mẹ Xoan. Cũng
giống mẹ Thương có xuất thân bình dân, nhà nghèo, tài sản lớn nhất của mẹ Xoan
chính là đàn con của mình. Mẹ cũng như bao bà mẹ khác, hết lòng chăm sóc gia
đình, thay chồng gánh vác mọi việc trong ngoài. Ngày con còn nhỏ, mẹ mong ngày
mong đêm cho chúng trưởng thành. Và khi ngày đó đã đến, cuộc đời của mẹ bước
sang những ngày tháng mới, khác hơn xưa và vì vậy nỗi đớn đau mà mẹ chịu đựng
cũng có khác hơn. Mời các bạn đọc truyện thứ hai!
Nắng chiều đã tắt từ lâu, bên hiên nhà, mẹ vẫn
còn ngồi lặng lẽ một mình. Mẹ nghĩ về quá khứ xa xôi và buồn. Mới đó mà
đã gần bốn mươi năm với biết bao thay đổi, thăng trầm. Hình bóng những
người thân yêu cứ như chập chờn trong tâm não mẹ. Thời gian trôi qua
đã kéo tuột tất cả, lấy mất những gì mà mẹ yêu thương suốt cả một đời.
Hơn bốn mươi năm về trước chồng mẹ đã ra đi sau
một cơn bạo bệnh. Lúc đó, mẹ hãy còn xuân sắc lắm và đã từ chối tất cả sự
theo đuổi của đàn ông, ở vậy tảo tần nuôi con khôn lớn. Trong các con của mình,
mẹ thương yêu và kỳ vọng vào người con trai cả nhiều nhất. Và giờ đây, ở cái
tuổi gần đất xa trời, anh lại là mối bận tâm lớn nhất của mẹ. Mẹ luôn cảm thấy
mình nợ anh thật nhiều, dù mẹ không thể định nghĩa rõ ràng món nợ đó. Mẹ ái
ngại mỗi khi nghĩ đến việc gia đình con trai tan vỡ một phần là do
anh phụ mẹ nuôi các em ăn học. Mẹ trách mình thân đàn bà yếu ớt lại ốm đau nên
không lo nổi một đàn con nheo nhóc, phải nhờ sự giúp đỡ thêm của anh để con dâu
phiền lòng, gia đình anh cắn đắng.
Ngày chồng còn sống, con trai dẫn bạn gái về ra
mắt gia đình thì người cha không đồng ý vì cho rằng cô gái con nhà khá giả, cha
mất sớm được mọi người nuông chiều sẽ không phù hợp với gia cảnh nhà mình.
Nhưng sau ngày chồng mất, mẹ một phần lệ thuộc con trai, một phần thương con
theo năn nỉ mãi nên cũng đồng ý sang nhà gái xem mặt. Cưới vợ cho con xong,
muốn các con thoải mái, mẹ không câu nệ chuyện làm dâu, các con muốn ở đâu tùy
ý và chỉ về thăm gia đình vào chiều cuối tuần.
Con dâu trước kia cũng đi dạy nhưng sau khi sinh
cháu đầu lòng thì xin nghỉ. Sau năm 1975, do không muốn làm nông nghiệp nên dù
gia đình có nhiều đất cát, con dâu lại xin một chân nhân viên trong hợp tác xã
và nhận công tác điều tra nông nghiệp nên thường xuyên đi công tác xa nhà. Thế
là con trai của mẹ mang các con về cho mẹ chăm sóc. Từ ngày có thêm các cháu,
mẹ vui lắm và cả ngày mấy bà cháu quấn quýt bên nhau. Sáng nào cũng vậy, mẹ đưa
hai cháu lớn đến trường Mẫu giáo rồi trên đường về tiện thể ghé chợ mua thức ăn
luôn. Nói tiếng mua thức ăn chứ thực ra chỉ là mua mớ rau tập tàng về nấu canh
chứ thức ăn mặn mẹ đã chờ mấy chị ghe chài mang từ bến sông lên bán để mua cho
rẻ.
Lúc đó, con trai mẹ đi dạy nhưng đồng lương không
đủ nuôi cả nhà nên mẹ phải tìm việc làm thêm để phụ con cái. Mẹ chặt tre trong
vườn nhà tự đóng một dãy chuồng để nuôi thỏ. Thỏ không tốn tiền mua thức ăn cho
nó nếu chịu khó đi tìm rau cỏ. Ngày nào mẹ cũng đi ruồng trong xóm hái rau lang
đất, xin nhà vườn lượm mận rụng về cho thỏ ăn. Hôm nào hên được mấy bà bán rau
ngoài chợ kêu cho mớ rau dạt ra, mẹ mừng rỡ vì sau khi nhặt nhạnh, mẹ có thể có
đủ thức ăn cho đàn thỏ đến mấy ngày.
Do không có hộ khẩu ở nhà nội nên vào thời bao
cấp các cháu không được phân phối lương thực trong tiêu chuẩn của hộ phi nông
nghiệp. Để đủ thực phẩm cho cả nhà, con trai của mẹ đã đến phụ một
bạn dạy chung trường chăn nuôi và làm vườn để mỗi tuần có được mấy ký lô gạo
mang về nuôi con. Mỗi lần nhớ đến cháu nhỏ nhất là lòng mẹ đau như có ai xát
muối vào lòng. Dù cháu mất đã gần ba mươi năm nhưng hình bóng của cháu vẫn còn
in đậm trong tâm trí của mẹ. Ngày đó, cháu còn nhỏ quá, chưa nhận thức được sự
việc nên khi cùng bà đưa anh chị đến trường, cháu thường hay đòi mua bong bóng
khiến mẹ phải đau lòng. Có lần, mẹ ghé tiệm tạp hoá mua xị nước tương lẻ,
cháu nhìn chăm chú lọ bánh kẹo mà nuốt nước miếng làm mẹ rớt nước mắt, vội bế
cháu chạy như bị ma đuổi sau khi mua hàng xong. Thương cháu, những lúc nhặt
được mận rụng, mẹ chọn những trái còn nguyên, ít bị dập nhất, gọt rửa, ngâm
muối thật kỹ lưỡng rồi mang cho cháu. Nhìn các cháu ăn ngon lành, lòng mẹ xót
xa, nghẹn đắng...
Vào thứ bảy mỗi tuần, con dâu lại ghé nhà đón các
cháu về nhà bà ngoại chơi hai ngày. Sau đó do đi công tác xa hơn, con dâu
không về đón con nữa nên cuối tuần, con trai mẹ lại đèo các con về nhà
ngoại cho các cháu chơi với mẹ. Trong một lần như vậy, cháu nhỏ nhất ngủ gật,
bị căm xe cắn đứt gót chân. Khi mấy cha con về đến nhà thì đã gần chín giờ tối,
mẹ hoảng hốt khi nhìn thấy cháu mình bị như vậy, vội nấu nước nóng rửa vết
thương, băng bó tạm cho cháu sau khi sát trùng bằng nước cốt trái tắc. Mấy ngày
sau, không có tiền đưa cháu đi bệnh viện, mẹ tiếp tục ngâm nước nóng, chà
tắc kỵ độc và tự thay băng ở nhà cho cháu. Gần một tháng
sau thì chân cháu đã lành lặn trở lại. Trong thời gian đau chân, cháu thường hay
bò qua đống cột gỗ để giữa nhà trên và nhà dưới để tìm bà nội. Khi gặp bà, cháu
mừng rỡ khoe :
_ Nội ơi! Con tìm thấy nội rồi. Bà nội có thấy
con giỏi không nè? Chân con đau, không đi được thì con lết nội héng! Nghe
cháu nói mà mẹ như đứt từng khúc ruột, chỉ biết ôm cháu vào lòng mà rân rấn
nước mắt.
Mẹ thương con thương cháu nên khổ mấy mẹ cũng
chịu được. Nhớ ngày con trai cưới vợ, mẹ không có tiền phải để cho anh tự lo
liệu nên chỉ tập trung làm một bên nhà gái. Thậm chí nữ trang cưới, mẹ cũng chỉ
có thể cho con dâu một đôi bông hột trai giả. Đôi bông này cũng do một người
chị của mẹ cho vì thấy con trai cưới vợ mà mẹ không có của để cho. Sau này, con
dâu gửi trả lại cho mẹ vì đó là đồ giả. Ngày đầy tháng cháu nội đầu
tiên, lòng mẹ vừa vui vừa buồn lo nặng trĩu. Hiểu ý mẹ, con trai trong lúc chở
mẹ qua nhà vợ đã bảo mẹ đừng lo lắng gì hết vì mọi cái anh đã lo chu toàn. Thế
nhưng mẹ cũng không thể tự nhiên và thoải mái cho được trước sự lạnh nhạt của
sui gia, nhất là con dâu mặt buồn dàu dàu và không chào khi mẹ bước vào phòng
để bế cháu nội ra làm lễ. Mẹ không trách buồn gì cả vì biết đó là do mình có
lỗi vì cái tội mình đã quá nghèo, không lo chu toàn bổn phận của người làm cha
làm mẹ.
Thấy cháu mình không đủ quần áo để mặc, vào buổi
trưa, mẹ thường lấy quần áo cũ xin được của họ hàng mang ra cắt sửa cho chúng.
Mẹ may cho cháu từng cái mũ xinh xinh bằng vải hoa, những bộ quần áo vạt khách
dễ thương và thường ngắm nhìn chúng mặc nó, chạy nhảy tung tăng trong sân nhà mà
lòng vui vui. Được hai năm sống quây quần bên nhau, con dâu về công tác gần nhà
nên đón các cháu về nhà bà ngoại sống với mẹ. Sắp xếp quần áo xong, cả nhà một
phen tá hỏa vì không tìm thấy cháu nhỏ nhất đâu cả. Mọi người tỏa ra tìm kiếm
cháu khắp nơi, sau cùng anh chị cháu mới tìm thấy cháu đang trốn dưới gầm
giường của bà nội. Khi anh chị chui vào gầm giường lôi cháu ra, cháu út khóc
nức nở :
_ Con không về nhà bà ngoại đâu. Con ở đây
với bà nội hà. Anh Hai, chị Ba về nhà ngoại đi.
Nghe cháu nói vậy, mẹ ôm cháu vào lòng dỗ dành :
_ Thôi con theo mẹ về nhà ngoại ở đi. Nhà ngoại
có ruộng đất, có nhiều lúa gạo cho con ăn. Con ở đây với nội, nội không có làm
ruộng, không có đủ gạo nuôi con.
Cháu út nghe thế, liền quay sang nói với mẹ:
_ Vậy mẹ về nhà ngoại xúc gạo gửi qua đây để
nội nấu cơm cho con ăn, chứ con không về nhà ngoại đâu. Ngoại và má Ba bênh chị
Thảo không hà, không có thương con. Chị Thảo đánh con hoài, nói con là đồ ăn
chực, còn đuổi con về nhà bà nội mày ở đi !
Con dâu tức mình, phát vào mông con mấy cái đau
điếng và lôi tuột nó ra cổng. Cháu gào to lên " Nội ơi! Nội ơi!
". Cháu bị mẹ lôi đi mà còn ngoái lại nhìn bà cầu
cứu còn mẹ thì lảo đảo buông mình xuống ghế mà nước mắt tuôn trào như mưa.
Không bao lâu sau, cháu bị sốt mấy ngày chưa
khỏi. Khi cha chở về thăm nội, cháu còn nói với mẹ : " Nội ơi! Chân
con rung rinh, con đứng không vững ". Vào năm 1978, người ta
chưa có kinh nghiệm với bệnh sốt xuất huyết nên khi gia đình cho cháu nhập viện
thì bệnh tình đã nặng. Bệnh viện huyện chữa không được, chuyển lên tuyến trên
thì cháu đã sang thời kỳ cuối. Khi nghe bác sĩ thông báo tình trạng của cháu,
con trai mẹ đã quỳ xuống van xin bác sĩ cứu mạng con gái mình nhưng đã muộn.
Bác sĩ lắc đầu bảo chỉ còn khoảng nửa giờ nữa thôi là cháu sẽ thổ huyết và
không cứu được nữa.
Sau cái chết của cháu, mẹ biết con trai mình bị
sốc nên dù anh có nóng nảy, nhiều lần lớn tiếng hay nói lời không phải làm cho
mẹ đau lòng, mẹ cũng sẵn sàng tha thứ cho con. Mẹ làm sao không khỏi đau
lòng khi nghĩ đến hình ảnh ngày anh gặp tai nạn giao thông vào năm 1969 suýt
chết nếu như không được đồn lính Mỹ đóng gần nơi xảy ra tai nạn bốc thẳng anh
bằng phi cơ trực thăng đưa về bệnh viện Chợ Rẫy để cấp cứu. Có thể vì thế, anh
đã thay đổi tính tình do phải truyền máu trong quá trình chữa trị. Và cả sau
này, mẹ còn nghe kể lại ngày được bác sĩ báo tin con mình sắp chết trong giây
lát, con trai mẹ đã đập đầu vào hàng cột ở hành lang bệnh viện trong lúc quá
tuyệt vọng và hối hận vì sự chậm trễ của mình, không đưa con đi bệnh viện sớm
hơn vì còn bận công tác và chủ quan, tưởng cháu chỉ sốt bình thường như mọi
khi.
Mẹ giờ đã già, trí cùng lực cạn, mẹ không làm
được gì cho con cháu nữa rồi và chỉ còn biết sống bằng những ký ức xa xưa. Mẹ
thương cho con trai mình gặp phải những bất hạnh trong hôn nhân, mẹ nhớ thương
đứa cháu gái thông minh, hiếu thảo mà giờ đây dù cháu đã đi xa nhưng mẹ vẫn
luôn cảm thấy có sự hiện diện của cháu ở bên cạnh mình.
Truyện thứ ba
MẸ “LÃM”
Mẹ Lãm là gọi theo tên của chồng, chứ thời con
gái mọi người gọi mẹ là Ngọc Lan. Một người con gái xinh đẹp, con nhà danh giá,
có học thức thì nào ai ngờ cuộc đời mẹ lại nhiều bất hạnh đến như vậy. Mà thôi,
nhiều người bảo mẹ như vậy mà lại hay vì mẹ chắng còn biết buồn khổ, lo lắng là
gì cả. Thế nhưng cứ nhìn thấy mẹ là người ta lại cảm thấy tội tội sao đâu ...
Mời các bạn đọc truyện thứ ba_ Mẹ Lãm.
_ Bà ngoai đừng phá nữa, ngồi yên đây chơi cho
con làm công chuyện! Đó là giọng nói ngọt ngào, trìu mến của cô con gái cất lên
mỗi khi mẹ Lãm phá phách gì đó.
Thật ra, với suy nghĩ hiện tại của mẹ là mẹ đang
làm công việc đó chứ. Gia tộc đông anh em, ruộng đất nhiều nhưng làm nông có
mấy khi khá giả. Nguyên xóm này đều là bà con dòng họ cả nên nhà ai trồng thứ
gì là khắp các nhà đều được chia ăn hết. Mấy ngày nay mưa dầm, rau lang trong
vườn mọc tốt quá, đọt non vươn cao, nõn mượt. Mẹ Lãm ra thăm vườn thích mê tơi,
mẹ nghĩ rau này mà ngắt đọt luộc chấm mắm nêm xay là hết ý. Mẹ vơ tay hái lia
lịa các đọt non, ôm một ôm mang vào nhà chưa kịp bỏ ra đất để bó lại mang chia
cho các nhà thì đã nghe giọng cụ ông la to :
_ Trời ơi! Đọt khoai mì tui trồng bà hái chi vầy
nè! Chết cha rồi, làm sao nó sống được đây ?
Hết sức thản nhiên, bà Lãm ngước nhìn chồng rồi
trả lời:
_ Hái đem chia. Hái đem chia.
Có một lần gặp ông Lãm đang cột lại hàng rào cho
chó khỏi tuôn chạy ra đường đuổi cắn người, tôi dừng lại nói chuyện dăm câu.
Ông vừa làm vừa trả lời, thỉnh thoảng còn quay vào trông bà đang nằm nghỉ trên
bộ ván ở chái nhà. Lúc đó, bà nhổm dậy định đi ra vườn phá gì đó, ông chạy
vội vào nhà và la to :
_ Nằm yên đó đi! Nằm đây nghỉ cho khỏe, tui cột
hàng rào ngay kia, chút tui vào nấu cơm cho bà ăn heng !
Khi quay ra, ông nói với tôi :
_ Khổ lắm cháu ơi! Đúng là ma quỷ chứ không phải
người. Người có đâu phá phách lạ lùng đến vậy. Cái này là ma nhập cháu à !
Ngạc nhiên tôi nói : _ Vậy sao cậu không mời
thầy về chữa cho mợ, trục ma ra đi ?
_ Không được. Ma này là ma căn nghiệp mà cháu.
Mà nghĩ cũng lạ, ngày mới dọn nhà về ở, ông Lãm
dắt bà sang chào gia đình tôi vì là chỗ hàng xóm thân cận. Ông thì nói chuyện
với mẹ tôi, còn tôi thì hỏi thăm bà Lãm. Bà Lãm vui lắm, nói năng lễ phép, dạ
thưa và hay chắp tay xá người đối diện.
_ Lâu quá chị em mình mới gặp nhau ha chị Hai.
Bữa nào mình rủ nhau đi chơi một bữa nha! Thích đi chơi lắm. Rồi liếc sang
chồng, bà Lãm nói tiếp: Không cho đi đâu cả. Coi vậy mà dữ lắm, đánh tui hoài
hà, đau lắm !
Nghe bà Lãm nói, tôi biết bà nhầm tôi với ai đó
vì giờ đây tâm thần bà nghễnh ngãng, ngay con cháu ruột của mình mà bà còn
không nhận ra. Nhìn bên ngoài không ai nghĩ bà Lãm đãng trí cả. Bà cao dong
dỏng, nước da trắng, gương mặt phúc hậu và có giọng nói nhỏ nhẹ, hiền
lành. Trước kia, bà là cô giáo, gia đình danh giá nhưng lại thương và lấy ông
Lãm, một nông dân chính gốc. Bà là dâu út trong một gia đình trung nông
nên việc đồng áng bề bộn quanh năm suốt tháng. Lấy chồng, sinh con xong là bà
Lãm trở thành nhà nông luôn.
Người miền Nam thường là nhà thờ giao cho con
út nên tục ngữ mới có câu : “Giàu út ăn, khó út chịu" . Giữ nhà
thờ một năm hàng chục cái đám giỗ, một tay bà Lãm cáng đáng. Dân trong vùng ai
mà không biết người phụ nữ ăn mặc lôi thôi, quần ống cao ống thấp kia chính là
bà Lãm và ngày nào bà lại chẳng gánh ra chợ bán quài cau, buồng chuối, dăm
ba trái thơm hay bó sả, ôm lá dứa... Vườn nhà ông Lãm rộng hàng mẫu
tây có đầy đủ các loại cây ăn trái, mà đặc biệt là giống bưởi đường trái to,
ruột ngọt thanh và mọng nước. Mỗi năm, ghe các nơi cập vào bến sông gần nhà ông
Lãm để mua sỉ loại bưởi nổi tiếng ngon này về bán cho người ta chưng Tết.
Với mảnh vườn rộng lớn và mấy miếng ruộng sâu do
ông bà để lại, ông bà Lãm làm lụng tuy vất vả nhưng cũng đủ sức nuôi đàn con ăn
học. Các con trưởng thành, có nghề nghiệp và thành lập gia thất là điều ông bà
Lãm mừng vui, mãn nguyện. Nhưng nhà phải có chỗ dột, mía phải có lóng sâu, gia
đình nào lại không có những điều lôi thôi. Cô con gái cành vàng lá ngọc mà ông
bà cưng chiều nhất lại gây chuyện lớn. Số phận trớ trêu thế nào mà có biết bao
người theo đuổi, ngỏ lời cầu hôn cô đều từ chối để cuối cùng phải lòng một
người nhỏ hơn mình gần chục tuổi. Mặc gia đình cấm đoán, hai người vẫn lấy nhau
không cần cưới xin. Khi có hai mặt con, cô bị chồng ruồng bỏ để lấy một cô gái
trẻ đẹp và giàu sang hơn người vợ cũ. Con gái bị sốc và bà Lãm càng bị sốc hơn.
Những ngày nhìn con dật dờ đau khổ, lòng bà Lãm như bị xé nát ra ngàn mảnh vụn.
Con gái ngã bệnh cả năm trời và bằng ấy thời gian bà Lãm vừa chăm con vừa
nuôi cháu ngoại.
Người ta bảo họa vô đơn chí cũng đúng. Chuyện này
chưa hết lại đến chuyện kia liên tiếp xảy ra. Nguyên khu đất của dòng họ ông
Lãm bị giải tỏa làm khu công nghiệp cao. Chuyện rối rắm xảy ra từ đó. Khi ông
Lãm nhận được số tiền đền bù giải toả quá lớn, những anh em khác ganh tỵ và đòi
chia phần hương hỏa mà bấy lâu do ông Lãm đảm nhận. Thế là anh em xích mích,
chẳng nhìn mặt nhau và mỗi người đi mỗi nơi, giỗ chạp chẳng còn hội về cúng
chung như trước kia. Ông Lãm buồn tình lại không còn ruộng đất để làm nên ông
giết thời gian bằng cách ra quán uống cà phê, kết bè bạn. Nghe lời rủ rê ngon
ngọt của bạn bè, ông Lãm hùn làm trang trại đâu trên Bến Cát. Việc chăn nuôi
heo bò và vịt đẻ trứng bị thất bại, còn thêm tin người bị lừa
gạt, ông mất trắng gần cả tỉ đồng. Tiếc của, ông Lãm sinh ra
uống rượu rồi về nhà quát tháo, đánh đập vợ con. Bà Lãm bị trầm cảm kéo dài
nhiều năm rồi một ngày nọ bỗng hóa ra ngớ ngẩn.
Ông Lãm hối hận, dốc hết tiền bạc còn lại về quê
mua đất với hy vọng giúp vợ tìm lại cuộc sống yên bình trước đây và phục hồi
trí nhớ. Hàng ngày, ông Lãm vừa chăm bà vừa làm vườn. Con cái bận việc làm
ăn không thể ở gần nên chia nhau đứa giữa tuần, đứa cuối tuần luân phiên nhau
về thăm nom và tiếp tế lương thực cho ông bà. Những ngày về quê sinh sống, bà
Lãm có mơ hồ nhận ra cuộc sống trước đây hay không mà bà thường làm những
chuyện khác thường. Gặp vũng nước mưa đọng trên sân, bà ngồi thụp xuống dùng
tay mò mẫm tìm cái gì đó bên dưới. Ông Lãm nhìn thấy hoảng hốt la to lên :
_ Đừng ! Đừng ! Dơ lắm, thúi lắm. Vào nhà
ngay !
Khi lôi bà vào được đến sàn nước để rửa tay chân
thì ông lại kêu lên :
_ Dép bà đâu mất nữa rồi? Bà liệng ở đâu,
hả ?
Một lần, các cháu về chơi đông. Giữa trưa hè nóng
bức, bọn trẻ rủ nhau vào bể bơi bằng nhựa to thường thấy ở các trường Mẫu giáo
và tắm lội trong đó. Bà Lãm ngồi nhìn ra vẻ thích thú lắm. Khi con gái kêu bà
vào để tắm cho mát, bà mừng rỡ tiến thẳng đến bể bơi định leo vào thì có
tiếng kêu :
_ Bà ngoại vào nhà tắm con tắm cho. Bà
ngoại không tắm ở đó được đâu. Ậy! Vào trong đây mới được cởi áo ra. Xấu hổ
quá, bà ngoại ơi !
Có một buổi chiều, khoảng gần sáu giờ mà bà Lãm
không chịu vào nhà cho ông đóng cửa như mọi khi. Bà chạy lòng vòng ngoài vườn
khiến ông đuổi theo hụt hơi để lôi bà vào. Vừa mệt vừa tức, ông xô bà mạnh một
cái, bà ngã té đập đầu vào lan can trước nhà bị thủng một lỗ sau gáy máu tuôn
ướt đẫm cả áo. Hoảng hốt, ông gọi với sang nhà cầu cứu. Tôi chạy sang thì thấy
bà đang ở ngoài vườn, vừa chạy vừa khóc còn miệng thì lẩm bẩm :
_ Tức quá ! Tức quá ! Đã nói mà không nghe, chảy
máu rồi thấy không ?
Tôi dùng bông gòn chặn mạnh chỗ thủng cho cầm
máu, bà bị đau liền nói :
_ Con làm mạnh, má đau quá hà.
Bất giác, tôi cũng buột miệng :
_ Má đau hả? Không sao đâu, con sẽ làm nhẹ
tay lại.
Truyện thứ tư
MẸ…
Tôi và cô học trò thân thiết đến thăm bà mẹ già
của người bạn quá cố. Cô mất đã hai năm nhưng trong lòng người thân, bạn bè và
học trò vẫn chưa nguôi thương nhớ. Là một giáo viên dạy môn địa lý nhưng sự tận
tâm và nhiệt tình chưa chắc đã có ai vượt qua. Gia đình làm nông nên cô vất vả
lắm vì phải phụ mẹ làm rẫy, nuôi bò mới đủ sống. Cô tới trường bao giờ cũng vừa
sát giờ vào lớp, ít rề rà tán gẩu như những thầy cô giáo khác. Nhưng mùa thi
nào có môn cô được lựa chọn là cô lại dành nhiều thời gian hơn để ôn luyện cho
học sinh và môn địa bao giờ kết quả cũng rất cao. Có lần cô nói với tôi :
" Học trò nhà quê mà chị, việc nhà như núi, chúng còn đến trường được là
tốt lắm rồi. Hiếm có em nào học giỏi các môn chính vì vậy em cố lấy điểm môn
mình bù qua các môn khác cho chúng có cái bằng tốt nghiệp đặng còn ra làm công
nhân kiếm sống với người ta ".
Con nhà nông thiệt thà, cục mịch và cũng ít giao
tiếp nên đến ngoài bốn mươi tuổi cô mới lập gia đình. Chồng làm bên xây dựng,
chuyên thầu những ngôi nhà cấp 4 đơn giản và đã có một đời vợ trước. Cô cũng
còn may mắn là sinh được một cậu con trai khỏe mạnh, tuấn tú. Cuộc sống hạnh
phúc ngắn ngủi vì cô không may bị tai nạn giao thông qua đời cách đây hai năm.
Nghe học trò gọi điện báo tin, tôi bàng hoàng sửng sốt. Trên đường về dự đám
tang, tôi vẫn không tin đó là sự thật và cũng cầu mong cho đó không phải là sự
thật. Nhưng khi vào đến nhà, nhìn quan tài và di ảnh người quá cố tôi mới lặng
người và bật khóc khi thắp cho cô nén hương tưởng niệm.
Mẹ cô năm nay đã gần chín mươi tuổi nhưng hãy còn
sáng suốt và minh mẩn. Khi hai cô trò vừa dừng xe trước cổng nhà, bà đang ngồi
ăn trầu trên bộ ván gõ ngoài hiên đã lên tiếng:
_ Đứa nào đó bây ?
_ Dạ con đây bác. Bác có khỏe không ?
_ Vào nhà chơi đi con, bác khỏe.
Mẹ vẫn vui vẻ, xởi lởi như từ nào giờ. Bà hỏi
thăm mẹ tôi có khỏe không và gởi lời hỏi thăm. Rồi bà hỏi tiếp cô học trò đã có
em bé chưa? Nghe mẹ hỏi han như vậy, tôi biết là bà rất quan tâm đến chúng tôi
và còn minh mẩn lắm. Mẹ quay vào trong nhà gọi cậu con của người bạn ra chào
khách. Mặt mẹ rạng ngời khi kể chuyện về đứa cháu ngoại duy nhất này. Mẹ cho
biết bà vừa bán hết đất chia cho các con và cũng đã lập di chúc dành một phần
tài sản cho cháu ngoại sau này. Tôi hỏi thăm mẹ giờ sống ra sao, ai phụng dưỡng
thì mẹ cho biết vẫn sống tại ngôi nhà từ trước giờ vẫn ở với con gái, đó là
ngôi nhà vợ chồng bà tạo lập từ xưa. Mỗi ngày hai con dâu thay phiên nhau mang
cơm sang cho mẹ . Tôi ngạc nhiên hỏi sao mẹ không ăn cơm chung với con rể và
cháu ngoại cho vui thì mẹ trả lời cha con nó ăn riêng, mẹ ở đây là để trông
chừng nhà cửa và dòm ngó cháu ngoại, sợ nó còn nhỏ mà thiếu sự chăm sóc của cha
mẹ dễ sinh hư hỏng. Mẹ kể chuyện có mấy phụ nữ lân la tìm con rể hoài nên mẹ lo
sợ cháu ngoại mình khổ.
Đang nói chuyện vui vẻ, mẹ bỗng nhắc đến cô con
gái duy nhất đã qua đời và bật ra tiếng khóc, mắt mẹ dàn dụa ngấn lệ. Rồi như
để khỏa lấp cảm xúc của mình, mẹ kể ngày nhỏ mình thuộc nhiều bài ca dao dân
gian lắm . Để mẹ nguôi ngoai nỗi buồn, tôi hỏi mẹ có thể đọc cho hai cô trò
nghe hay không, mẹ vui vẻ nhận lời và đọc vanh vách hàng mấy chục bài ca dao
thật lạ mà tôi chưa từng nghe hay được biết qua sách vở. Có những bài thật dài,
thể hiện đời sống tình cảm rất bình dị, trong sáng của người dân Nam bộ xưa. Tôi
thật tiếc là đã không ghi chép lại được những bài ca dao quý giá đã thất truyền
đó.
Mấy bà, cô cháu đang vui vẻ chuyện trò rôm rả
bỗng mẹ hỏi :
_ Có muốn xem vú không ?
Tôi và cô học trò đều bất ngờ, nhưng tôi cũng mau
miệng trả lời :
_ Dạ muốn
Thế là mẹ vén cao áo khoe đôi bầu vú mẹ. Cảm giác
trong tôi lúc đó thật khó diễn tả. Bầu vú mẹ dù không còn săn chắc nhưng sao mà
đẹp quá, thiêng liêng quá! Những đứa con của mẹ đã từng rúc vào đây tìm dòng
sữa ngọt ngào yêu thương, tìm hơi ấm và mùi hương của mẹ. Tôi không hiểu vì sao
mẹ lại muốn cho chúng tôi xem " gia tài quý giá " của mẹ? Ngày xưa
chắc mẹ hay cho con gái xem vào những lúc chỉ có riêng hai mẹ con và phải chăng
đó là những ngày tháng hạnh phúc nhất trong cuộc đời của mẹ? Mà giờ đây mẹ nhớ
con gái, muốn tìm lại cảm giác thân thuộc, dấu ấn khó phai trong cuộc đời làm
mẹ. Tôi tự nhiên thốt lên câu hỏi :
_ Bác cho con măng vú chút có được không ạ ?
Mẹ vui vẻ trả lời : Được chứ.
Mân mê bầu sữa mẹ, bất cứ người con nào dù tóc đã
pha sương nhưng sao lòng vẫn run rẩy và vô cùng sung sướng, hạnh phúc
vì khắp các dây thần kinh lan tỏa một tình cảm mẫu tử thiêng liêng và sâu nặng
khôn cùng...
Mẹ vẫn ngồi đó, cười rạng rỡ. Mẹ ơi! Mẹ nghĩ gì
vào lúc này vậy hở mẹ? Mẹ có tìm lại được những cảm giác hạnh phúc của
người làm mẹ khi các con mình còn nhỏ dại hay không? Mẹ có tìm lại được hình
ảnh cô con gái yêu thương mà lòng mẹ luôn nặng trĩu mỗi lúc nhớ đến? Lòng tôi
xót xa, cổ họng khô khốc và đắng nghét. Giá mà tôi có thể làm được một việc gì
đó cho mẹ vào lúc này...
Sợ mình không kiềm được cảm xúc, rồi khiến mẹ
càng thêm buồn và cô học trò lại có con nhỏ phải mang gởi bà ngoại trông hộ đã
tới giờ bú sữa, hai cô trò vội xin phép ra về. Tôi chúc mẹ khỏe mạnh để chúng
tôi còn được nhiều lần đến thăm mẹ nữa.
Trên đường về, tôi nói với cô học trò là chắc hôm
nay bà vui lắm vì có chúng ta đến thăm. Tôi cảm thấy bùi ngùi vì hình ảnh mẹ
ngồi trên bộ ván nhìn theo lúc chúng tôi ra về. Rồi tôi nhớ lại những ngày năm
xưa, mẹ từng để đứa con gái yêu thương sống một mình còn bà thì qua nhà cậu con
trai út sát bên ở giữ nhà, cấm không cho con trai dắt vợ bé về nhà rồi sinh sự
đánh đập vợ con. Mẹ quả còn một chức năng khác mà người đời chưa nhận
ra, đó là làm sứ giả hòa bình để dàn xếp những khó khăn, bế tắc
trong cuộc sống của con cái. Mẹ chính là bếp lửa luôn bùng cháy để gom lại và
giữ gìn những gì thiêng liêng nhất của đạo lý, của tình yêu thương dưới một mái
nhà. Nhưng giờ đây, tuổi già của mẹ thật sự khiến người ta phải chạnh lòng. Mẹ
vẫn còn con còn cháu nhưng sao trông mẹ cô đơn đến dường vậy.... Mẹ thiếu
một người để tâm tình. Mẹ không còn có ai để nũng nịu đòi mẹ cho măng vú. Và
trong những ngày mưa dầm hay nắng hạn sẽ không có ai cận kề để hỏi han, chăm
chút sức khỏe cho mẹ. Mẹ sẽ còn ngồi bao lâu nữa trên bộ ván gõ ngoài mái hiên
để nhìn đời, tìm lại những bóng hình dấu yêu trong quá khứ !
Người ta bảo đời một người phụ nữ hạnh phúc nhất
là lúc được làm mẹ. Nhưng mẹ ơi! Sao con thấy cuộc đời làm mẹ lắm nỗi vất vả,
khổ đau và chịu đựng đến như vậy?
Thay mặt những đứa con, chúng con xin vạn
nghìn lần cảm ơn mẹ đã ban cho chúng con hình hài, nuôi dạy chúng con lớn khôn
và cả đời buồn vui, sướng khổ theo số phận của chúng con. Chúng con muôn phần
xin lỗi mẹ....
Blogger
ĐIỀU GIẢN DỊ _ CUNG
ĐÀN XƯA _ NHÁNH LAN
RỪNG
(Tháng 08/2011)
Đây là chùm truyện ngắn được viết ra với nhiều cảm xúc nhất của mình.
Trả lờiXóa@ Trái tim nơi bạn đã chạm_cứa vào trái tim của tôi đến độ phải nhức nhối_rên rỉ_thổn thức… kia đấy ! Chắc chắn trái tim con người sẽ lay động trái tim con người và nhân ra đến vô cùng… Ôi, “Lòng tôi xót xa, cổ họng khô khốc và đắng nghét. Giá mà tôi có thể làm được một việc gì đó...” cho bạn_cho tôi !
XóaCảm ơn bạn. Mình đã là bạn của nhau rồi. Tình bạn_ điều chân thành, cao quý nhất con người có thể cho nhau. Bạn không cần nghĩ ngợi mình phải làm điều gì nữa đâu.
Trả lờiXóaBạn tải bài nhanh đến chóng mặt. Tôi muốn tìm bài của mình để com, chạy hụt cả hơi mới thấy.Chúc bạn mãi mãi an lành.